Lizaki ojcobójcze

30 października na scenie MCK zostało wystawione przez lubelski  Teatr Czytelnia Dramatu   przedstawienie pt. „Kongres futurologiczny’’. Czy poznaliśmy odpowiedzi na pytania dotyczące przyszłości? Wicedyrektor MCK  Paulina Broncel powiedziała, że każdy z widzów sam musi sobie na nie odpowiedzieć. Kongres rozpoczęła piekielna, grana na żywo w całkowitych ciemnościach muzyka. Gdy się urwała, okazało się, że na Światowy Kongres Futurologiczny został wysłany  Ijon Tichy, gwiezdny podróżnik i naukowiec. Podjął on próbę zrozumienia wydarzeń, których był świadkiem, urodził się bowiem powtórnie. Czy można mu wierzyć? Połknął przecież dawkę halucynogenów. Ziemię, planetę ludzi nadal zamieszkują ludzie. Wielu popełnia samobójstwa. Codziennie się przeprowadzają. W tym świecie ptaki nie śpiewają, bo ich nie ma. Wyginęły. Są za to ptaki zdalne, sztuczne. Bodźce, którym są poddawani ludzie są tak ogromne, że nie sposób ich ogarnąć. Pożywienie jest im podawane  w układzie zamkniętym. Tzn. zjedzony, wspaniały pierniczek został wcześniej wydalony. Poza tym są same kryzysy. Energetyczny, klimatyczny, demograficzny, Ten trzeci wraz ze sposobami radzenia sobie z nim, mrozi krew w żyłach. Dzieci nielegalnie wydane na świat są eliminowane. Jeden z ludzi opowiada z bólem, że dwaj  jego synowie są eskalatorami, znaczy nie zajmują się tym, czym powinni. Oswoili jednak zło. Dokładnie chodzi tu bowiem o eksplozję demograficzną. Warto zauważyć, że Lem pisał o tym pół wieku temu. Wtedy nikt sobie tego nie wyobrażał. Wręcz przeciwnie. A Thomas Malthus żyjący w XVIII wieku ekonomista angielski przewidywał korelacje zachodzące pomiędzy przyrostem ludności a poziomem zamożności społeczeństwa. Upatrywał we wzroście demograficznym zagrożenie prowadzące nieuchronnie do klęski głodu oraz nędzy. Przewidywał wielki głód spowodowany nadmiarem ludzi. Nic nowego pod słońcem. U Lema rząd wprowadził stan wyjątkowy a ostatnią fazą miała być kanibalizacja. A książek się nie czyta, lecz je.
Odczytany współcześnie ,,Kongres futurologiczny’’ staje się krzywym zwierciadłem konfliktu między sceptycznym światopoglądem naukowym, a teoriami paranaukowymi oraz utopijnymi ideologiami. Zło gładzi grzechy świata? Czy chcemy żyć w świecie, gdzie dzieciaki dostają lizaki ojcobójcze?

Spektakl powstał w ramach programu Teatr Polska realizowanego przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. Dofinansowano go ze środków ministra kultury. To ogólnopolski program promocji teatru wśród mieszkańców miejscowości, mających ograniczony dostęp do oferty teatralnej. Celem programu jest ułatwianie dostępu do oferty polskich teatrów poprzez zwiększenie ich mobilności i umożliwienie prezentacji spektakli w ośrodkach mających utrudniony dostęp do kultury. W ramach programu teatry instytucjonalne, samorządowe instytucje kultury i organizacje pozarządowe otrzymują dofinansowanie prezentacji spektakli w miejscowościach, w których nie ma teatru instytucjonalnego. Teatr Polska organizowany jest od 2009 roku przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Warto przypomnieć, że Sejm ustanowił rok 2021 Rokiem Stanisława Lema, najwybitniejszego przedstawiciela polskiej fantastyki i jednego z najpoczytniejszych pisarzy science-fiction na świecie. Lem to pisarz gatunku hard science fiction, filozof i futurolog urodzony w 1921 roku we Lwowie; zmarł w 2006 roku w Krakowie.

Anna Staniaszek